«Όταν δεδομένα, συστήματα και άνθρωποι λειτουργούν σε κοινό ρυθμό, το εργοστάσιο παύει να είναι σύνολο τμημάτων και γίνεται ζωντανός οργανισμός. Εκεί αρχίζει η πραγματική ανθεκτικότητα: από τη διαλειτουργικότητα.»

Δρ. Ευάγγελος Θεοδώρου
Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου Θεοδώρου

Η τεχνολογική μετάβαση της βιομηχανίας δεν είναι πλέον μια υπόθεση συσκευών, αλλά συστημάτων. Το εργοστάσιο του σήμερα αναζητά τη λειτουργική συνοχή (functional coherence), δηλαδή τη δυνατότητα τα δεδομένα να ρέουν απρόσκοπτα και αμφίδρομα από τη διοίκηση έως το shop floor. Αυτή η συνοχή είναι που γεννά ανθεκτικότητα (resiliency): τη δυνατότητα ενός εργοστασίου να αντιδρά, να προσαρμόζεται και να εξελίσσεται χωρίς διακοπές και διαταράξεις στη λειτουργία του.

Η εμπειρία εφαρμογής της πλατφόρμας Tracer Factory του Ομίλου Θεοδώρου σε βιομηχανία παραγωγής καταναλωτικών προϊόντων δείχνει με σαφήνεια πώς η παραγωγή περνά από τη φάση της απλής συνδεσιμότητας (connectivity) στη φάση της διαλειτουργικής ωριμότητας (interoperability maturity). Η υλοποίηση περιλαμβάνει την πλήρη ενοποίηση των πληροφοριακών συστημάτων (ERP-WMS) με τον παραγωγικό εξοπλισμό, robots, εκτυπωτές, scanners, κάμερες και PLCs, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η συνεχής ροή πληροφορίας και να εκτελούνται οι απαραίτητοι ελέγχοι σε πραγματικό χρόνο.

Η Πρόκληση: Από το ERP ως το Shop Floor

Στο επίκεντρο της πρόκλησης βρίσκεται ένα διαχρονικό ζητούμενο για τις παραγωγικές μονάδες: πώς θα περάσει η πληροφορία του ERP, δηλαδή οι εντολές παραγωγής και πωλήσεων, μέχρι την ετικέτα της παλέτας τελικού προϊόντος, με την ελάχιστη δυνατή ανθρώπινη παρέμβαση. Η λύση εξασφαλίζει ότι κάθε αλλαγή παραγωγής θα αντανακλάται αυτόματα σε όλη την αλυσίδα, από τη γραμμή έως την αποθήκη.

Το Tracer Factory λειτουργεί ως το ενδιάμεσο επίπεδο μεταξύ επιχειρησιακής πληροφορίας και μηχανολογικού και ηλεκτρολογικού εξοπλισμού. Ως πλήρες Manufacturing Execution System (MES), αναλαμβάνει τη διαχείριση παραγωγής, τον προγραμματισμό, το φασεολόγιο, τις συνταγές, τον ποιοτικό έλεγχο και τη μέτρηση παραγωγικότητας, ενώ παράλληλα συνδέεται με τον φυσικό εξοπλισμό του εργοστασίου, ρομπότ, PLCs, ζυγούς, κάμερες και εκτυπωτές.

Σε πρακτικό επίπεδο, η επικοινωνία με το ERP επιτρέπει στο Tracer Factory να ενημερώνεται αυτόματα για το αρχείο ειδών, τις συνταγές παραγωγής και τις εντολές πώλησης. Όλα αυτά προβάλλονται σε ένα ενιαίο web περιβάλλον, όπου οι εργοδηγοί μπορούν να παρακολουθούν το πρόγραμμα παραγωγής και να λαμβάνουν οδηγίες σε πραγματικό χρόνο. Οι έντυπες φόρμες καταργούνται, ενώ στη θέση τους, κάθε γραμμή εξοπλίζεται με τον κατάλληλο εξοπλισμό (βιομηχανικούς υπολογιστές αφής, tablets) που λειτουργούν ως διεπαφές μεταξύ ανθρώπων και συστήματος.

Η εκτέλεση της εντολής παραγωγής συνοδεύεται από έλεγχο υλικών μέσω barcode scanning, εξασφαλίζοντας ότι οι πρώτες ύλες και τα υλικά συσκευασίας που συμμετέχουν είναι ακριβώς αυτές που απαιτεί η συνταγή. Το αποτέλεσμα είναι η σχεδόν πλήρης εξάλειψη των λανθασμένων παραγωγών και η μείωση των απορρίψεων.

Η Tεχνική Yλοποίηση: Mια ενιαία «γλώσσα» στο εργοστάσιο

Η επιτυχία του έργου στηρίχθηκε στη δημιουργία μιας κοινής «γλώσσας» επικοινωνίας μεταξύ ανθρώπων, μηχανών και δεδομένων. Το Tracer Factory ανέλαβε να αποστέλλει στις συσκευές πεδίου τις σωστές παραμέτρους κάθε εντολής παραγωγής. Οι εκτυπωτές λαμβάνουν αυτόματα τα στοιχεία για την επισήμανση προϊόντων, τα PLCs συγχρονίζουν και διασφαλίζουν την κατάλληλη διακίνηση των προϊόντων, προχωρούν αυτόματα στο κατάλληλο sorting με την χρήση καμερών, ενώ τα robots εκτελούν την παλετοποίηση βάσει της εντολής πώλησης.

Το κρίσιμο στοιχείο ήταν ότι ο εξοπλισμός δεν πρέπει απλώς να ακούει εντολές, αλλά να επιστρέφει δεδομένα. Με τη σύνδεση του Tracer Factory με τα PLCs των γραμμών και το ρομπότ, συγκεντρώνεται πρωτογενής πληροφορία για μετρητές, status μηχανών και χρόνους λειτουργίας. Έτσι, το εργοστάσιο διαθέτει  πραγματική εικόνα της παραγωγής σε κάθε στιγμή, χωρίς να περιμένει απολογισμούς.

Αυτό αποτέλεσε τη βάση για την εφαρμογή του δείκτη OEE (Overall Equipment Effectiveness), ο οποίος υπολογίζεται απευθείας από τα δεδομένα του εξοπλισμού, χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση. Ο δείκτης OEE είναι ο καθρέφτης της γραμμής παραγωγής, που δείχνει τη διαθεσιμότητα, την απόδοση και την ποιότητα με ακρίβεια δευτερολέπτου.

Ενοποίηση Πληροφοριακών Συστημάτων: Το εργοστάσιο μιλάει

Η αυτοματοποίηση ολοκληρώνεται στο σημείο όπου το εργοστάσιο, με την ολοκλήρωση κάθε εντολής, ενημερώνει αυτόματα το ERP και το WMS με τα παραχθέντα προϊόντα. Κάθε παλέτα που φέρει ετικέτα τελικού προϊόντος συνοδεύεται από ψηφιακή πληροφορία που ενημερώνει το σύστημα για τα στοιχεία της (ποσότητα και πληροφορίες του παραγομένου) και τη διαθεσιμότητά της για αποθήκευση ή/και απευθείας αποστολή στον πελάτη.

Έτσι, η αποθήκη δε χρειάζεται να περιμένει την καταχώριση για να γνωρίζει τι είναι έτοιμο προς αποστολή. Η πληροφόρηση είναι σε πραγματικό χρόνο, γεγονός που καταργεί τις αναντιστοιχίες και ενισχύει τη συνεργασία μεταξύ παραγωγής και logistics. Τα χειροκίνητα reports έχουν αντικατασταθεί από αυτόματα dashboards και analytics, που παρέχουν στους υπεύθυνους παραγωγής τα στοιχεία που χρειάζονται για γρήγορη λήψη αποφάσεων.

Οργάνωση Έργου και Κουλτούρα Συνεργασίας

Η επιτυχία τέτοιων έργων δεν είναι ποτέ αποκλειστικά τεχνική. Χρειάζεται συντονισμός μεταξύ πολλών τμημάτων του εργοστασίου (παραγωγή, έλεγχος ποιότητας, IT, logistics) και συνδυασμός διαφορετικών ειδικοτήτων από την πλευρά του integrator. Στην προκειμένη περίπτωση, η υλοποίηση προχώρησε με διαρκή διάλογο και ευελιξία, με το εργοστάσιο να αγκαλιάζει την αλλαγή και να ενσωματώνει το σύστημα στην καθημερινή του λειτουργία.

Αυτό το στοιχείο είναι θεμελιώδες: η ανθεκτικότητα δεν προκύπτει μόνο από την τεχνολογία, αλλά και από τη δυνατότητα των ανθρώπων να συνεργάζονται γύρω από μια κοινή πληροφοριακή πραγματικότητα.

Μετρήσιμα Οφέλη και Πραγματικός Αντίκτυπος

Τα οφέλη που προκύπτουν για την επιχείρηση είναι πολυεπίπεδα και διαχρονικά:

• Διάχυση της σωστής πληροφορίας ανάμεσα στα τμήματα.
• Δραστική μείωση ανθρωπίνων λαθών στον χώρο παραγωγής.
• Μείωση χρόνων setup και changeover, χάρη στην αυτόματη ρύθμιση των συσκευών.
• Ελαχιστοποίηση εγγράφων και χειροκίνητων καταχωρήσεων.
• Πλήρης εικόνα σε πραγματικό χρόνο για την κατάσταση κάθε γραμμής.
• Ευελιξία στη λήψη αποφάσεων βάσει αξιόπιστων δεδομένων.
• Αύξηση της παραγωγικότητας και της αξιοποίησης του εξοπλισμού.
• Βελτίωση της ποιότητας και μείωση απορρίψεων.

Το πιο ουσιαστικό, όμως, είναι ότι το εργοστάσιο αποκτά ενεργή συνείδηση των δεδομένων του. Δεν χρειάζεται πια να περιμένει τον απολογισμό της ημέρας για να γνωρίζει τι συμβαίνει, αλλά μπορεί να παρεμβαίνει τη στιγμή που κάτι αλλάζει.

Από τη Συνδεσιμότητα στη Βιομηχανική Ανθεκτικότητα

Η εμπειρία αυτή δείχνει ότι το βιομηχανικό οικοσύστημα στην Ελλάδα ωριμάζει. Το “Connected Factory” δεν είναι πλέον θεωρία. Και το επόμενο βήμα είναι ήδη ορατό: η ενσωμάτωση ευφυών λειτουργιών πρόβλεψης, συντήρησης και βελτιστοποίησης.

Η ανθεκτικότητα μιας βιομηχανίας δεν εξαρτάται μόνο από τα αποθέματα ή τις διαδικασίες της, αλλά από την ποιότητα των δεδομένων της. Το Tracer Factory, ως συνδετικός ιστός ανάμεσα σε συστήματα, μηχανές και ανθρώπους, αποτελεί εργαλείο αυτής της μετάβασης. Δεν αντικαθιστά τον άνθρωπο, αλλά τον ενδυναμώνει με πληροφόρηση και έλεγχο.

Στον κόσμο που κινείται από την ψηφιοποίηση προς την ευφυΐα, το ανθεκτικό εργοστάσιο είναι εκείνο που αλλάζει συνειδητά, έγκαιρα και τεκμηριωμένα. Και η διασύνδεση είναι απλώς η αρχή αυτού του δρόμου.

Ο Δρ. Ευάγγελος Θεοδώρου είναι Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου Θεοδώρου. Είναι διπλωματούχος Ηλεκτρολόγος Μηχανολόγος ΕΜΠ και κάτοχος Ph.D. στα Ηλεκτρονικά Συστήματα από το Πανεπιστήμιο του Cambridge Αγγλίας. Έχει διατελέσει λέκτορας του τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανολόγων του ΕΜΠ.